افزیش ۶.۵درصدی نرخ ارز رسمی طی سال‌جاری/ مدیریت شکاف نرخ ارز در محدوده ۵۵۰۰ریال
یکی از دستاوردهای مهم دولت یازدهم پایان دادن به نابسامانیهای و آشفتگی شدید در بازار ارز کشور است که نقش مهمی در به دست آمدن ثبات اقتصادی و پیش بینی پذیر شدن آینده اقتصاد کشور داشت و این روند به صورت مطلوبتر در دولت دوازدهم دنبال شده و دنبال خواهد شد.
به گزارش پایگاه خبری آرمان اقتصادی، بازار ارز به عنوان یکی از بازارهای اصلی در اقتصاد نقش مهمی در اثرگذاری و تنظیم سایر بازارهای اقتصادی دارد. نظام ارزی کشور مطابق بند قانون برنامه پنجم توسعه و قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه «شناور مدیریت‌شده» است. از این رو هر گونه دخالت در بازار ارز باید از طریق ساز و کار عرضه و تقاضای ارز دنبال شود. بر اساس قانون احکام دائمی دامنه نرخ ارز با توجه به حفظ رقابت پذیری در تجارت و با ملاحظه تورم داخلی و خارجی و شرایط اقتصاد کلان تعیین میشود.
متوسط نرخ ارز رسمی در سال ۱۳۹۵ در حدود ۳۱۴۰۱ ریال و نرخ بازار آزاد در حدود ۳۶۴۲۹ریال بوده است که بیانگر اختلافی در حدود ۵۰۲۸ ریال است. براین اساس متوسط رشد برای نرخ رسمی دلار در حدود ۶.۲ درصد و برای نرخ ارز بازار آزاد کمتر از ۵.۶ درصد بوده است.
در ۶ ماه نخست سال ۱۳۹۶، متوسط نرخ ارز رسمی حدود ۳۲۶۶۸ ریال و نرخ بازار آزاد حدود ۳۷۹۱۸ ریال بوده است. در این دوره متوسط رشد نرخ رسمی دلار در حدود ۶.۵ درصد و برای نرخ ارز بازار آزاد در حدود ۸.۲ درصد بوده است. آمارها نشان می دهد در پایان سه ماهه اول سال ۱۳۹۶ متوسط نرخ ارز رسمی (مبادله ای) برابر ۳۲۴۴۲ ریال و متوسط نرخ بازاری برابر ۳۷۵۷۵ بوده است. اختلاف دو نرخ مذکور در فصل اول سال جاری برابر ۵۱۳۳ ریال بوده که حکایت از کاهش ۱۱۴۰ ریالی نسبت به زمستان ۱۳۹۵ دارد، اگرچه میزان شکاف ارزی در فصل بهار سال جاری افزایش ۷۵۰ ریالی را نسبت به فصل مشابه در سال ۹۵ تجربه کرده است.
نرخ های ارز مبادله ای و بازار آزاد در تابستان ۹۶ با رشدی به ترتیب ۱.۴ درصد و ۱.۸ درصدی نسبت به فصل بهار، به طور متوسط به ۳۲۸۹۴ و ۳۸۲۶۰ رسیدند. این رشد بیشتر متاثر از افزایش نرخ ارز در شهریور ماه بود. شکاف ارزی نیز با افزایشی حدود ۲۳۳ ریال به ۵۳۶۶ ریال رسید. در سال های اخیر، جهت گیری سیاست های ارزی دولت همواره به سمت کاهش شکاف بین نرخ های رسمی و بازار آزاد بوده است. بررسی شکاف نرخ‌های ارز رسمی و بازار آزاد از سال ۱۳۹۳ به بعد نشان می دهد که بانک مرکزی تلاش خود را برای حفظ فاصله موجود در کانال ۵۰۰۰ ریالی به کار گرفته است. وضعیت بازار ارز در دوره ۱۰۰ روزه ابتدای دولت دوازدهم نیز نشان می‌دهد با تدوام سیاست افزایش نرخ ارز مبادله ای متناسب با تغییرات نرخ بازاری، شکاف نرخ ارز در محدوده ۵۵۰۰ ریال حفظ شده است.
اخیراً بازار ارز به دلیل افزایش تقاضا برای سفرهای زیارتی و متعاقب آن تشدید تقاضای سفته بازی، با نوساناتی همراه بوده است. به طوری که نرخ ارز رسمی و بازار آزاد در مهرماه سال جاری به ترتیب به ۳۴۰۰۸ ریال و ۳۹۷۳۲ ریال افزایش یافته که بیانگر شکاف ارزی معادل ۵۷۲۴ ریال است.
چشم انداز و اهم اقدامات انجام شده دولت دوازدهم
از مهمترین اقدامات دولت برای کنترل نوسانات بازار ارز و کاهش شکاف میان نرخ ارز رسمی و بازار آزاد، می‌توان به تقویت منابع ارزی کشور از طریق تداوم پیگیری‌ها و تلاش برای گسترش ارتباطات بین المللی در جهت تسهیل نقل و انتقالات بین بانکی، افزایش میزان تولید نفت خام و تامین منابع مالی و سرمایه‌گذاری‌های خارجی، تدوین و ابلاغ دستورالعمل ارزی در سال ۱۳۹۵به منظور ساماندهی بازار ارز و حمایت از تولید داخلی، افزایش نرخ ارز مبادله ای متناسب با تغییرات نرخ ارز بازار آزاد به منظور کاهش و حفظ فاصله موجود بین دو نرخ مذکور ،حذف برخی از کالاها، حذف ارز مسافرتی و ارز پرداختی به ایرلاین ها از لیست دریافت کنندگان ارز مبادله‌ای و امضای پیمان دوجانبه پولی و ارزی با کشور ترکیه اشاره کرد.
اهم برنامه های آینده
مهمترین برنامهها و اقدامات آتی دولت در بازار ارز حرکت به سمت اجرای سیاست یکسان سازی نرخ ارز از طریق کاهش اختلاف نرخ ارز مبادله‌ای و نرخ ارز بازار آزاد و ایجاد ثبات بیشتر در بازار ارز، اجرایی نمودن برنامه ها و تکالیف پروژههای اقتصاد مقاومتی، گسترش پیمان های دو جانبه پولی با کشورهای طرف تجاری و منطقه‌ای و حل مشکلات مربوط به روابط کارگزاری با بانکهای خارجی و نقل و انتقالات ارزی، است. که انتظار میرود نتایج مثبتی برای بهبود وضعیت این بازار از این طریق حاصل شود.
