کارزار پرداخت موبایلی در ایران و جهان
وابسته بودن استفاده از تلفن‌های ثابت یا همان کابلی به یک مکان مشخص و انبوه کابل‌های زیرزمینی، بشر را به فکر اختراع وسیله‌ای انداخت که با آن مانند «فرشته‌ها» ارتباط برقرار کند. این وسیله ارتباطی جدید که به‌نوعی در کوچک شدن جهان یا بهتر است بگویم از بین بردن مرزهای دنیا و تسهیل و تسریع ارتباطات نقش اساسی داشته است تلفن همراه یا موبایل است.
در سال ۱۹۸۵ که «ارنی وایز» اولین مکالمه را با تلفن همراه در بریتانیا انجام داد کسی فکر نمی‌کرد که این پدیده چقدر بر زندگی اجتماعی، سبک زندگی و حتی رفتار مصرفی مردم بعد از حدود سه دهه تأثیر بگذارد.
اما با پیشرفت تکنولوژی گوشی‌های همراه و با پیدا شدن سروکله «اسمارت‌فون‌ها» ورق برگشت و علاوه بر اینکه تلفن همراه بر سبک زندگی و رفتار مصرفی انسان‌ها تأثیر گذاشت قرابت و نزدیکی شدیدی بین انسان و تلفن همراهش ایجاد شد؛ و از اینجا بود که پای تلفن‌های همراه به‌صورت جدی به دنیای پرداخت باز شد.
در حال حاضر بیشترین تمرکز شرکت‌های پرداخت الکترونیک در کشور بر روی اپلیکیشن‌های موبایلی است و علت این تمرکز را می‌توان در افزایش ضریب نفوذ گوشی‌های هوشمند بین مردم و سهولت در نزدیک شدن به مشتری جستجو کرد.
تاریخچه پرداخت موبایلی در ایران و جهان
صادق فرامرزی، مدیرعامل شرکت کارت اعتباری ایران کیش، در یکی از سخنرانی‌های اخیر خود با اشاره به تاریخچه‌ای از پرداخت موبایلی در دنیا گفت: «در سال ۱۹۹۷ از طریق شرکت کوکاکولا آغاز شده است. نوکیا، غول دنیای موبایل به دلیل عدم شناخت بازار از رقابت بازماند و کوچک و کوچک‌تر شد. نوکیا یکی از پیشگامان این عرصه در سال ۲۰۰۵ برای اولین بار قابلیت nfc را به دنیا معرفی کرد. و درنهایت به این نقطه رسید که در سال ۲۰۲۰ تا ۹۰ درصد تراکنش‌ها از طریق موبایل انجام می‌شود. البته قابل پیش‌بینی نیست در کشور ما این اتفاق چه زمانی رخ می‌دهد. یکی از خبرنگاران باسابقه و خوش‌فکر این حوزه در مورد این رونمایی‌های بی‌حاصل در صفحه شخصی توئیترش این‌گونه نوشت: کل ایران یک پروژه پایلوتِ معلوم نیست کی عملیاتی می‌شود.»
صادق فرامرزی با گذر از تاریخچه پرداخت موبایلی در دنیا به ایران رسید و گفت: «اولین پرداخت موبایلی در آبان سال ۱۳۸۹ از طریق ایرانسل انجام‌شده است؛ و بعد از آن هم تلاش‌هایی انجام‌شده است که می‌توان به پست‌بانک و مجدداً به ایرانسل اشاره کرد.»
او در پایان، تاریخچه پرداخت‌های همراه به تجارت الکترونیک پارسیان، به پرداخت و آسان پرداخت هم اشاره کرد که پرداخت موبایلی را راه‌اندازی کردند.
در ادامه مدیرعامل شرکت کارت اعتباری ایران کیش به انواع پرداخت‌های موبایلی هم اشاره‌ای کرد و آن‌ها را در هفت دسته تقسیم‌بندی کرد. پرداخت‌های تراکنشی بر پایه sms، صورت‌حساب مستقیم از طریق موبایل، پرداخت‌های تحت موبایلی، استفاده از qr کدها، پرداخت nfc، پرداخت بر پایه خدمات ابری و پرداخت صوتی از روش‌های بود که وی نام برد.
تعداد کاربران اپل‌پی بیشتر از اندرویدپی هست
فرامرزی درباره اکوسیستم بی‌نقص اپل گفت: «چهارصد و پنجاه میلیون کاربر موبایلی در سراسر دنیا وجود دارد. با توجه به حجم بسیار بالای کاربران اندرویدی در جهان فقط ۲۴ درصد اندرویدی‌ها از پرداخت موبایلی استفاده می‌کنند و هفتاد و هشت میلیون از این جامعه ۴۵۰ میلیونی از اپل پی استفاده می‌کنند alipay و wechat با شیوه پرداخت از طریق qr در رتبه‌های اول و دوم هستند.»
فرامرزی ادامه داد: «۷۵ درصد تراکنش‌ها در دنیا به‌صورت غیر نقد انجام می‌شود که این مقدار به هفتصد و بیست و پنج بیلیون تراکنش خواهد رسید. کشورهای اروپایی کشورهایی هستند که تمایل زیادی برای پرداخت‌های غیر نقد خواهند داشت. در حال حاضر ۷/۵۹ بیلیون تراکنش از طریق موبایل انجام می‌شود که در سال ۲۰۲۰ به رقمی معادل ۱۰۸ بیلیون تراکنش خواهد رسید و حجم پرداخت به ۱۰۸۰ بیلیون دلار در ۲۰۱۹ خواهد رسید. در حال حاضر ۷۸۰ بیلیون دلار میزان حجم تراکنش‌های موبایلی است.»
بلندبلند فکر کردن در خصوص تکنولوژی پرداخت موبایلی دیگر یک رؤیا نیست
او با بیان اینکه “چرا می‌گوییم پرداخت موبایلی قرار است با سرعت رشد کند ” گفت: «نوکیا تحقیقاتی را در گروه جنسی مردان انجام داده است که مردها در صورت جا گذاشتن چه اشیایی ممکن است بلافاصله به خانه بازگردند. با سه دلیل مواجه می‌شوید: عدم همراه بردن کیف پول، کلید و موبایل. در ۹۰ درصد موارد اگر کیف پول یا کلید جامانده باشد شخص برنمی‌گردد ولی اگر موبایل جا مانده باشد برمی‌گردند.
مدیرعامل شرکت کارت اعتباری ایران کیش ادامه داد: «در سفارش پودر ماشین رخت‌شویی در منزل از طریق فشردن یک دکمه و پرداخت آن تا فروشگاهی که با نصب اپلیکیشن (این اتفاق وقتی می‌افتد که شما در مرتبه اول این اپ را نصب‌کرده باشید و در مرتبه دوم با گذر از جلوی آن فروشگاه با این پیام مواجه می‌شوید.) و ارسال نوتیفیکیشن شمارا به داخل فروشگاه دعوت می‌کند و با عبور از قفسه‌های فروشگاه پیشنهادهایی به شما می‌دهد تا خرید کنید نشانگر این است که شمارا کاملاً می‌شناسد، جزئی از رؤیاهای بشر بود که زمانی به آن‌ها فکر می‌کرد ولی در حال حاضر در برخی نقاط دنیا پیاده‌سازی شده است. اما چگونه؟ اینجاست که تکنولوژی BLE به شما کمک می‌کند.»
BLE چیست؟
فرامرزی ادامه داد: «تکنولوژی BLE, Bluetoth Low Energy یکی از بسترهای انتقال دیتا، همانند NFC است. همان‌طور که NFC خود به‌تنهایی راهکار پرداخت نیست و صرفاً یک بستر برای انجام تراکنش پرداخت است، BLE نیز یک بستر ارتباطی است. تفاوت آن با NFC این است که NFC در فاصله حداکثر ۴ سانتیمتری دیتا را انتقال می‌دهد و BLE در فاصله حداکثر ۲۰ متری قابلیت انتقال داده‌های کوچک را دارد.»
در ادامه فرامرزی با بیان اینکه ضریب نفوذ تکنولوژی به‌قدری بالاست که نهایتی را نمی‌توان برای آن متصور بود، گفت: «طرز تفکر مدیران صنعت پرداخت در کشورهای اروپایی به‌گونه‌ای است که با توجه به سیستم بی‌نقص موبایلی خود باز هم راضی نمی‌شوند. ممکن است جایی باشید که نمی‌توانید از موبایل استفاده کنید یا حتی امکان استفاده از ابزار پوشیدنی هم وجود نداشته باشد اینجاست که باید به سراغ FINGFR PRINT رفت. استارباکس یکی از کامل‌ترین روش‌های پرداخت موبایلی حلقه بسته در دنیاست که بیش از ۴ سال از فعالیت این روش پرداخت موبایلی می‌گذرد.»
فرامرزی مزیت پرداخت موبایلی در مقایسه با پرداخت کارتی را که استارباکس هم از آن بهره می‌برد را این‌گونه تشریح کرد: «یکی از ویژگی‌های پرداخت کارتی نسبت به پرداخت موبایلی همین است که با پرداخت کارتی شما فقط می‌گویید که «کی» هستید. ولی از طریق پرداخت موبایلی علاوه بر اینکه می‌گویید کی هستید می‌گویید «کجا» هستید که تأثیر بسیار زیادی دارد و یک فضای بزرگ باز می‌شود که می‌توان از آن استفاده‌های زیادی کرد.»
