واردات خودرو در نمایش ممنوعیت
چالش خودروهای وارداتی وارد فاز تازهای شده است و انحصار را که در خودروهای داخلی بود، میهمان خودروهای از فرنگ برگشته کرد.
اکنون در حالی خودروهای وارداتی به داخل کشور قطار شدهاند که شهریور امسال وزارت صنعت مُهر ممنوعیت را به این واردات زده بود. دراینمیان حرفهای ضد و نقیضی مطرح میشود؛ ازیکسو مسئولان معتقدند که خودروهایی که درحالحاضر در گمرک ماندهاند پیش از مصوبه وزارت صنعت درخصوص ممنوعیت واردات، ثبت سفارش شدهاند و ازسویدیگر کارشناسان نیز از روزنهای خبر میدهند که واردات انحصاری را به ذهن متبادر میکند.
پشت پا به دستورالعمل دولت
به گزارش پایگاه خبری آرمان اقتصادی به نقل از قانون، دی سال گذشته بود که جهانگیری، معاون نخست رییسجمهوری، دستورالعملی را با هدف کنترل واردات خودرو ارائه داد. در این دستورالعمل از وزارت صنعت، معدن و تجارت این کشور خواسته شده بود که از واردات خودرو و دیگر کالاهای سرمایهای با دوام از سوی شرکتهایی که فاقد نمایندگی مجاز و خدمات پس از فروش هستند، جلوگیری کند. شهریور امسال نیز وزارت صنعت، معدن و تجارت ایران ثبت سفارش واردات کلیه خودروهای سواری را متوقف کرد. بهاینترتیب، ثبت سفارش کلیه خودروهای سواری وارداتی متوقف شد و نام خودروهای سواری وارداتی مجاز برای ورود به ایران از فهرست مربوطه حذف شد. اما درحالحاضر، با وجود بستهبودن سایت ثبت سفارش برای همه واردکنندگان خودرو نسبت به مدت مشابه سال قبل، بیش از ۱۰هزار دستگاه افزایش پیدا کرده است. معاون وزیر نیز افزایش واردات را تایید کرده و گفته است از نظر تعداد نیز حجم خودروهای سواری وارداتی در ۶ماهه نخست سال جاری ۳۸درصد رشد داشته است. نکته جالب توجه آنکه باوجود افزایش واردات قیمت خودرو با رشد قابل توجه روبهرو شده است. سوالی که در اینجا مطرح میشود این است که چگونه پیش فروش با وجود عدم دسترسی به ثبت سفارش در حال انجام است؟
آمار واردات هفت ماهه نخست سال
بر اساس آمارهای منتشرشده در هفت ماهه نخست سال، باوجود بستهبودن چهار ماهه سایت ثبت سفارش، حدود ۴۹هزار خودرو از طریق گمرک وارد کشور شده که ۲۴هزار خودرو از این تعداد با حجم موتور ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ سیسی به ارزش ۶۲۵میلیون دلار به کشور راه پیدا کرده است. واردات این نوع خودرو به لحاظ تعداد با رشد ۱۰هزار عددی و به لحاظ ارزش با رشد ۵۴درصدی مواجه شده است. برایناساس، در مدت مذکور حدود ۱۵هزار خودرو با حجم موتور ۲۰۰۰تا ۲۵۰۰ سیسی وارد کشور شده است که به لحاظ ارزش با افت یکدرصدی مواجه شده است. ارزش واردات این نوع خودروها بیش از ۴۰۰ میلیون دلار بوده است.گفتنی است که مجموع ارزش وارداتی این دو قلم خودرو نیز بیش از یکمیلیارد دلار است. بهاینترتیب، مجموع خودروهای وارداتی مذکور حدود ۴۰هزار خودرو بوده که با احتساب خودروهای هیبریدی این رقم به ۴۸هزار و ۶۶۷ عدد افزایش خواهد یافت. در حال حاضر چندین ماه از بستهبودن سایت ثبت سفارش میگذرد و براساس اخباری که پیش از این، از سوی وزارت صنعت مطرح شده بود، حدود هفتهزار خودرو نیز در گمرکات دپو شده است.
حرفهای ضد و نقیض
مجتبی خسروتاج، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت، با تاکید بر اینکه باید هدفمندی واردات مورد توجه قرار گیرد، گفت: گاه اینگونه مطرح میشود که این تصمیم بر مبنای حمایت از خودروسازان داخلی گرفته شده است اما بیخود برچسب نزنید و متهم نکنید. در بخش خودرو حمایتهای خوبی از خودروسازان صورت میگیرد و نیاز به حمایتهای این گونه وجود ندارد.
بااینحال، ضدونقیضها زمانی آشکار میشود که هرکدام از مسئولان موضوعی را بیان میکنند که با یکدیگر هیچ سنخیتی ندارد. دهم مهر سال جاری و پس از صحبتهای معاون وزیر صنعت، مهدی دادفر، دبیر انجمن واردکنندگان خودرو، نیز با اشاره به انتشار شایعاتی در خصوص مصوبه وزارت صنعت مبنی بر ممنوعیت واردات برخی خودروهای خارجی گفته بود: این مصوبه صحت نداشت و در واقع این یک پیشنویس پیشنهادی از سوی برخی از کارشناسان بوده که به طور معمول در گردش کار قرار گرفته تا درنهایت وزیر و معاونان، نظرات خود را در آن خصوص ارائه دهند. درباره بستهشدن ناگهانی سایت و توقف واردات خودرو در سه ماه اخیر نیز هنوز در وزارت صنعت تغییرات اساسی شروع نشده است.
دستهای پشت پرده
به گفته برخی، نمایندگیهای مادر اجازه واردات دارند اما بهتازگی مسئولان سازمان توسعه و تجارت، این موضوع را رد کردند و گفتهاند که خودروهایی که اکنون از گمرک وارد میشوند از قبل مجوز داشتهاند و ثبت سفارش شدهاند. با وجود این، فعالان بازار و نمایندگان فروش خودروهای خارجی در داخل کشور از این صحبتها قانع نشدهاند و میگویند دستهای پشت پردهای در زمینه واردات خودرو وجود دارد و این موضوع موجب انحصاریشدن این بازار شده است. ضمن اینکه رییس اتحادیه فروشندگان خودرو نیز انحصاری بودن واردات خودرو را تایید میکند.
حُسن واردات
محدودشدن واردات باید به اندازهای باشد که بازار داخلی را برهم نزند و بنابر صحبتهای معاون اول رییسجمهوری کنترل شود و نه محدود. به عقیده کارشناسان، واردات باید دقیق، شفاف و به اندازه باشد؛ ضمن آنکه واردات، بزرگترین چوب بالای سر تولیدکنندگان داخلی برای عرضه محصول با کیفیتتر است و روزی که واردات ممنوع شود کیفیت در تولید نیز متوقف میشود. البته رییس اتحادیه فروشندگان خودرو نیز بارها در انتقاد به ممنوعیت واردات گفته است که این اتفاق موجب انحصار در خودروهای خارجی خواهد شد و قیمت را تا حد قابلتوجهی افزایش میدهد. حالا مسئولان تصمیم گرفتهاند تا واردات خودروهای خارجی را پس از یک ماه از سر بگیرند و مشخص نیست دولت به اهداف خود که با ابلاغ این مصوبه در پی آن بود، دست یافته است یا خیر؟
آشفتگی در بازار خودروهای خارجی
اکنون بازار خودروهای وارداتی دچار چالش بزرگی شده است و بر اساس بررسیهای صورتگرفته، قیمت خودروهای خارجی به حد غیرقابلتصوری افزایش یافته است. این روزها قیمت خودروهای وارداتی به شکل سرسامآوری افزایش یافته است، بهطوریکه خودروهای خارجی از ۲۰تا۴۰ میلیون تومان افزایش قیمت داشتهاند که بالاترین افزایش قیمت مربوط به خودرو سورنتو است. بدین ترتیب حتی برخی خودروهای وارداتی نسبتبه ۱۵ تیر با تفاوت قیمت قابل توجهی روبهرو شدهاند. پیشتر بازار خودروهای وارداتی به دلیل افزایش عرضه، رونق داشت اما اینک به دلیل انحصارطلبی بازار و بالا رفتن قیمت خودروها، خریدار هم وجود ندارد.
دراینمیان، سعید موتمنی، رییس اتحادیه فروشندگان خودرو، آشفتهبازاری خودرو را تایید کرده و معتقد است که تنها دلیل این اتفاق انحصاریبودن واردات خودروهای خارجی است.
بازار داغ رشوه برای ثبت سفارش!
بعد از بسته شدن سایت ثبت سفارش خودروهای خارجی، اظهارات گوناگونی از سوی مسئولان و اتحادیههای مربوط صورت گرفته است. آخرین اظهار نظر جنجالی در این خصوص مربوط به میثم رضایی، رییس انجمن واردکنندگان خودرو، بوده که گفته است بازار انحصاری واردات خودرو شکل گرفته و در شرایطی که ثبت سفارش واردات خودرو متوقف است، دلالان به واردکنندگان خودرو پیشنهاد خرید مجوز ثبت سفارش میدهند و بابت ثبت سفارش هر دستگاه خودرو ۱۵، ۲۰ و یا ۳۰ میلیون تومان مطالبه میکنند.
طرح جدید روی میز دولت
اکنون ساماندهی واردات خودرو به مرحله جدید خود رسیده است. آن طور که وزیر صنعت، معدن و تجارت اعلام کرده است که طرح جدید برای واردات خودرو آماده شده و حالا روی میز هیات دولت در انتظار تصویب اعضای کابینه است.