شوخی با نرخ تورم

یکی دوماهی است که قیمت بسیاری از کالاهای اساسی موجود در بازار، چه خودسرانه و چه منطقی، افزایش داشته است. آن تعداد از فروشندگان که قیمت کالاهای خود را خودسرانه افزایش داده‌اند، افزایش قیمت دلار و نوسانات بازار ارز را عامل گرانی می‌‌دانند و با این بهانه، افزایش قیمت اقلام موجود در بازار را توجیه می‌کنند. این در حالی است که مسئولان بخش‌های دولتی و نظارتی در یکی دو ماه گذشته، قاطعانه اعلام کرده‌‌اند که بازار تحت کنترل است و به هیچ‌کس اجازه افزایش خودسرانه قیمت‌ها و اجحاف در حق مصرف‌کننده را نداده‌اند. اما آنچه در واقعیت وجود دارد با گفته‌ها و وعده و وعیدهای مسئولان در تضاد است، چراکه افزایش قیمت‌ها در بازار از یک‌سو و عدم نظارت و کنترل دولت از سوی دیگر، به خوبی محسوس است.  مصداق بارز این گفته افزایش ۱۰ تا ۱۵ درصدی قیمت لبنیات در مدت اخیر بوده که از سوی کارخانه‌های لبنی اعمال شده، در حالی که سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان اعلام کرده است که این کارخانه‌ها هیچ‌مجوزی برای افزایش قیمت ندارند چراکه لبنیات جزء کالاهای گروه یک و مشمول قیمت‌گذاری است و هیچ‌گونه مصوبه‌ای برای تغییر قیمت این محصولات تاکنون ابلاغ نشده است. علاوه‌بر اینکه با متخلفان برخورد می‌شود. صحبت‌های مسئولان این سازمان اگرچه در جایگاه خود ارزشمند است، اما در واقعیت این خانوارها هستند که متحمل فشار‌ افزایش قیمت کالاهای اساسی می‌شوند.

 

 

بازار و نوسان قیمت‌ها

بر اساس جدیدترین گزارش مرکز آمار قیمت گوشت گوسفند در هفته منتهی به ۲۸ اردیبهشت نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱۸.۲ و گوشت گاو نیز ۱۹ درصد گران شده است. همچنین تخم‌مرغ ۵۱ درصد نسبت به سال گذشته رشد قیمت داشته است. قیمت تخم‌مرغ در بازه مورد اشاره مرکز آمار یعنی هفته منتهی به ۲۸ اردیبهشت ۹۷ در مقایسه با هفته منتهی به ۲۸ فروردین ۹۷ افزون بر ۱۲.۳ درصد افزایش یافته است. قیمت شیر نیز در بازه یادشده ۵/۵ درصد افزایش یافته است. همچنین لوبیا چیتی، لوبیا قرمز، سیب زرد، پرتقال و موز نسبت به هفته منتهی به ۲۸ فروردین سال جاری به‌ترتیب ۷.۹ درصد، ۷.۲، ۱۳.۶، ۱۵.۶ و ۹.۷ درصد رشد قیمت داشته است. قندوشکر و چای نیز در هفته منتهی به ۲۸ اردیبهشت ۹۷ در مقایسه با هفته منتهی به ۲۸ فروردین امسال به‌ترتیب ۴/۴ درصد و ۵.۶ درصد گران شده است.

 

  کالاهایی که یک هفته‌ای گران شد

نمود عینی بی‌‌توجهی دولت به کنترل قیمت‌ها و نظارت بر بازار را می‌توان بر قیمت کالاهایی که تنها در طول یک هفته افزایش قیمت داشته‌اند، مشاهده کرد. مرکز آمار خلاصه نتایج گزارش هفتگی متوسط قیمت خرده‌فروشی برخی مواد خوراکی را در هفته منتهی به ۲۸ اردیبهشت منتشر و اعلام کرد که طی آن قیمت هشت گروه نسبت به هفته قبل از آن افزایش یافته است. برای مثال در هفته گذشته نرخ لبنیات ۰.۲ درصد، برنج ۱.۶ درصد، حبوب ۰.۳ درصد، میوه‌های تازه هفت درصد، سبزی‌های تازه ۱.۵ درصد، گوشت قرمز ۰.۲ درصد، گوشت مرغ ۱.۲ درصد و چای ۰.۹ درصد افزایش یافته است. علاوه بر این در هفته گذشته قیمت برنج داخله درجه یک و درجه دو به ترتیب معادل ۱.۷ درصد و ۰.۳ درصد افزایش داشت.

 

  میوه‌ها و سبزی‌های تازه

در هفته گذشته اما در میادین زیر نظر شهرداری سیب زرد، لیمو شیرین و موز عرضه کمی داشت. سایر اقلام میوه و سبزی تازه که تعدادی از آنها از نظر کیفی در مقایسه با سایر میوه‌فروشی‌ها متفاوت بودند، به نرخ مصوب سازمان میادین میوه و تره‌بار عرضه می‌شد. میوه‌فروشی‌های سطح شهر نیز اقلام میوه و سبزی تازه را عرضه می‌کردند که در گروه میوه‌های تازه بهای خربزه معادل دو درصد کاهش ولی قیمت سایر اقلام بین ۳.۶ درصد تا ۱۲.۷ درصد افزایش داشت. در گروه سبزی‌های تازه جز کدو سبز، سیب‌زمینی و پیاز، ‌قیمت سایر اقلام بین ۰.۵ تا ۶.۷ درصد افزایش یافت.

 

  افزایش ۲۰ درصدی قیمت نان

نان یکی از پرمصرف‌ترین اقلام خوراکی خانوارهای ایرانی است که مصرف آن به‌ویژه در ماه مبارک رمضان افزایش می‌یابد. از سال ۱۳۹۳ تاکنون قیمت انواع نان (بربری، سنگک، تافتون و لواش) هیچ‌تغییری نداشته و حتی در سال گذشته ستاد تنظیم بازار نرخ نان را نسبت به سال‌های قبلش افزایش داد، اما پس از چند روز با دستور رئیس‌جمهور این مصوبه لغو و به نانوایی‌ها اعلام شد که قیمت‌ها به قبل برگردد. این در حالی است که قیمت گندم نه‌تنها در طول چهار سال گذشته بلکه در هفته گذشته نیز هر کیلوگرم ۸۲ تومان و قیمت آرد هر کیسه هفت هزار تومان افزایش یافته بود. علاوه‌بر این طی این سال‌ها همه هزینه‌های تولید نان از جمله آب، برق، گاز، حمل‌ونقل، دستمزد و… افزایش یافته و هزینه آن به دوش نانوایان افتاده است. از سوی دیگر در بخش نان‌های فانتزی(حجیم و نیمه‌حجیم) اعلام شده است که با توجه به افزایش قیمت گندم، آرد، شکر، روغن و سایر افزودنی‌ها، قیمت نان‌های فانتزی پس از ماه رمضان ۲۰ درصد افزایش خواهد یافت.

 

  بی‌تاثیری کاهش تورم بر سبد کالای خانوارها

به هر حال، از نگاه کارشناسان و صاحب‌نظران اقتصادی، اگرچه نرخ تورم کاهش یافته است اما گرانی کالاهای اساسی، سبد کالایی خانوارها را روزبه‌روز کوچک‌تر و زندگی را برای طیف وسیعی از مردم سخت‌تر می‌کند. در این میان گرانی مسکن که در حدود ۳۵ درصد از هزینه خانوارهای ایرانی را تشکیل می‌دهد، حق صرف هزینه در قسمت‌های دیگر از جمله آموزش و سرگرمی را سلب کرده است. به این ترتیب است که اختلاف طبقاتی روزبه‌روز بیشتر می‌شود و کاهش نرخ تورم نیز نتوانسته بخشی از فشار اقتصادی را که روی قشر متوسط و ضعیف جامعه ایجاد می‌شود، کم کند و تاثیر خود را بر سبد خانوارها نشان دهد.

 

نرخ تورم؛ ۸ درصد

طبق روال همیشگی، مرکز آمار در پایان هر ماه نرخ تورم یک سال منتهی به آن ماه را اعلام می‌کند. رقم اعلام‌شده از سوی مرکز آمار که گویای سطح عمومی قیمت‌‌ها در طول یک زمان مشخص است نشان می‌دهد که حجم پول در گردش با عرضه کالا و خدمات تا چه اندازه تناسب دارد. به عبارت دیگر هر چه میزان تورم افزایش یابد، قدرت خرید یک واحد پول نیز کاهش می‌یابد. بر این اساس مرکز آمار نرخ تورم ۱۲ ماه منتهی به اردیبهشت‌ 97 را ۸ درصد اعلام کرد. این در حالی است که آمار مرکز آمار نرخ تورم را در ۱۲ ماه منتهی به فروردین ۸.۱ درصد اعلام کرده بود. بنابراین نرخ تورم اردیبهشت ۰.۱ درصد کاهش داشته است.  به عبارت دیگر، خانوارهای کشور به‌طور میانگین ۸.۳ درصد بیشتر از اردیبهشت ٩۶ برای خرید یک «مجموعه کالا و خدمات یکسان» هزینه کردند.