تولید گـاز فراتر از مرز ظرفیت

سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران در سال‌های گذشته حضور خود را در پروژه‌های نفت و گاز کشور افزایش داده است. این سازمان در یکی از اقدامات خود توانست فاز ۱۷ و ۱۸ پارس جنوبی را به طور کامل تحویل دهد و اکنون نقشی جدی و راهبردی در فاز ۱۴ دارد.

فعالیت‌های این سازمان در پارس جنوبی اکنون با ایزوایکو در ساخت سکو و بخش فراساحل افزایش یافته و پروژه‌های قدیمی، یکی یکی در حال تحویل هستند. این سازمان در ماه‌های گذشته توانست سکوی A فاز ۱۴ را تحویل پیمانکار بدهد و به‌گفته یکی از مدیران ارشد این سازمان فاز ۱۴ اکنون به حدود ۷۰ درصد پیشرفت رسیده است.
با این حال مدیران این سازمان معتقدند مشکلاتی دارند که اگر برطرف نشود، ادامه کار سخت خواهد شد. بدهی‌ها و مشکلات تامین مالی امروز بزرگترین مانع رشد و توسعه این سازمان در پروژه‌های بالادستی گاز است.
وزارت نفت بدهی‌اش را پرداخت کند
فرداد دلیری، معاون صنایع پیشرفته و پروژه‌های کلان انرژی ایدرو درباره فعالیت‌ها و مشکلات سازمان گسترش و نوسازی ایران در پروژه‌های پارس جنوبی به صمت گفت: تکمیل فاز ۱۷ و ۱۸ پارس جنوبی از مهم‌ترین پروژه‌هایی بود که ایدرو در آن نقش رهبر کنسرسیوم را برعهده داشت. در این زمینه یکی از مشکلاتی که اکنون وجود دارد پرداخت باقی سهم ایدرو از طرف وزارت نفت است. وی با اشاره به اینکه این پروژه ۴ میلیارد دلار هزینه داشت و اکنون حدود ۱۰۰ میلیون دلار دیگر هزینه دارد، گفت: در اجرای این پروژه سهم سازمان ایدرو و IPMI که یکی از شرکت‌های تابع این سازمان به‌شمار می‌رود، ۳۰ درصد بود، با این حال هنوز این درصد پرداخت نشده است. در این زمینه وزیر نفت قول همکاری داده اما متاسفانه این مشکل همچنان وجود دارد. دلیری با اشاره به اهمیت سرمایه در گردش و تامین مالی پروژه‌ها گفت: اکنون بسیاری از شرکت‌هایی که فعالیت اقتصادی می‌کنند با مشکل تامین مالی برای پروژه‌ها روبه‌رو هستند. در این شرایط وزارت نفت و برخی دیگر از بدهکاران این فشار را بر سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران بیشتر می‌کنند.
فاز ۱۴ سال آینده تکمیل می‌شود
این عضو هیات عامل ایدرو در ادامه به تشریح وضعیت فاز ۱۴ پرداخت و گفت: در صورتی که پیش‌پرداخت‌ها داده شود تا پایان سال آینده فاز ۱۴ می‌تواند با تمام ظرفیت کار خود را شروع کند. نبود سرمایه در این پروژه‌ها در سال‌های گذشته آسیب‌های فراوانی را به کشور وارد کرده بود. یکی از دلایلی که بسیاری از پروژه‌های پارس جنوبی با تاخیر به بهره‌برداری رسید، همین مشکلات مالی بود. وی افزود: باید در نظر داشت پروژه زمانی که آغاز به کار می‌کند اگر با تاخیر در اجرا روبه‌رو شود، علاوه بر افزایش هزینه‌های ساخت با کاهش ارزش مقداری که سرمایه‌گذاری شده نیز روبه‌رو می‌شود. همچنین برخی تجهیزات و تاسیسات که در ساخت سکو به‌کار می‌رود بعد از مدتی مستهلک می‌شود و این هزینه‌ها را نیز باید در نظر داشت. معاون رئیس هیات عامل ایدرو با اشاره به توان مهندسی و ساخت تجهیزات در ایران گفت: در سال‌های گذشته رشد مناسبی در این زمینه داشتیم و اکنون بخش قابل‌توجهی از نیاز پارس جنوبی در داخل کشور برطرف می‌شود. در سال‌های گذشته وزارت نفت نمی‌توانست به تولیدکنندگان داخلی اعتماد کافی داشته باشد اما اکنون این اعتماد تا حدی ایجاد شده و نیاز به تقویت آن وجود دارد. تولیدکنندگان در داخل کشور دستاوردهای مناسبی داشته‌اند و باید به آنها اعتماد شود.
همکاری با شرکت‌های خارجی
در پروژه پارس جنوبی اکنون شرکت‌های خارجی بسیاری همکاری می‌کنند، با این حال ایدرو در برخی پروژه‌ها توانسته از آنها جلو بزند. ثبت چندین رکورد از طرف ایدرو و شرکت‌های تابع میزان اعتماد وزارت نفت به این سازمان را افزایش داده و این موضوع باعث شده ضریب موفقیت ایدرو بالاتر برود؛ با این حال این پرسش مطرح است که ایدرو با چه الگویی در برخی از پروژه‌ها از شرکت‌های خارجی پیشی گرفته است؟ دلیری به این پرسش این‌گونه پاسخ داد: یکی از موضوعاتی که در این زمینه اهمیت دارد، نقش مدیریتی شرکت‌های خارجی است. برای آنها توجیه اقتصادی ندارد که در ساخت و تامین تجهیزات ورود کنند،
بر همین اساس شرکت‌های خارجی، نقش مدیریتی در این پروژه‌ها دارند و ساخت و اجرا برعهده واحدهای داخلی است. اکنون رشد این حوزه در ایران به‌گونه‌ای است که نیاز چندانی به خارجی‌ها نداریم و فقط چند نوع تجهیزات است که ایران باید وارد کند.
وی با اشاره به نقش مدیریتی شرکت‌های خارجی گفت: پس از همکاری در چند پروژه شرکت‌های داخلی توانستند در مدیریت نیز نقش خود را به‌خوبی ایفا کنند. البته باید در نظر داشت که هنوز توان اجرای چند ابرپروژه به طور همزمان در کشور وجود ندارد و در این زمینه نیازمند تقویت هستیم.
تولید بیش از ظرفیت
حسن بویری، مدیرعامل مدیریت طرح‌های صنعتی ایران و مجری فازهای ۱۷ و ۱۸ درباره توان بخش داخلی در اجرای پروژه‌های گازی به صمت گفت: توانی که امروز در کشور وجود دارد حتی با سال گذشته قابل مقایسه نیست. سرعت کسب دانش و تجربه در این زمینه بسیار افزایش یافته و امروز مهندسان ایرانی ثابت کرده‌اند که رکوردهای دست‌نیافتنی به راحتی به‌دست آنها شکسته می‌شود.
وی با اشاره به اینکه در جریان ساخت و تحویل فاز ۱۷ و ۱۸ سختی‌ها و دشواری‌های بسیاری را متحمل شدیم، گفت: باوجود این مشکلات توانستیم این پروژه را با رعایت تمام استانداردها به طور کامل تحویل دهیم. یکی از موضوعاتی که اکنون در زمینه فاز ۱۷ و ۱۸ اهمیت دارد این است که اکنون این فازها ۷ درصد بیشتر از ظرفیت تولید در حال کار هستند.