تولید پاک و بدون ضایعات فولاد، اجتناب ناپذیر است

به گزارش آرمان اقتصادی به نقل از سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران، شمس الدین سیاسی راد در کارگاه تخصصی مدیریت ارتباط انرژی، محیط زیست و آب در صنعت فولاد با رویکرد توسعه پایدار، با بیان این مطلب اظهار داشت: ایمیدرو و پژوهشکده علوم و فناوری انرژی دانشگاه صنعتی شریف این کارگاه تخصصی را به منظور به روز رسانی اطلاعات و دانش مدیران و کارشناسان صنعت فولاد در زمینه فناوری های نوین بهینه سازی انرژی، محیط زیست و آب و همچنین ارتقای بهره وری و نیل به توسعه فراگیر در صنعت فولاد سازماندهی کرده اند.

وی ادامه داد: کارگاه مذکور در چارچوب موازین توسعه پایدار، تولید پاک و بدون ضایعات و در راستای سند چشم انداز صنعت فولاد در افق ۱۴۰۴ موضوعاتی نظیر تولید آهن و فولاد در راستای اهداف توسعه پایدار با رویکرد راهبردهای اقتصادی، ارزیابی و بهینه سازی جریان انرژی، فناوری های بازیابی انرژی اتلافی، استفاده بهینه از منابع آب، صیانت از محیط زیست، مدیریت انرژی و محیط زیست در واحدهای تولید آهن و فولاد و کاهش انتشار آلاینده های زیست محیطی در تولید آهن و فولاد برگزار می شود.

ایمیدرو و پژوهشگاه شریف به عنوان اتاق فکر

مدیر آموزش، پژوهش و فناوری ایمیدرو با بیان اینکه باید با همکاری نهادهای علمی و تخصصی گام های اساسی در راستای توسعه اقتصاد دانش بنیان و ارتقای توانمندی و قدرت رقابت اقتصادی کشور در عرصه بین المللی داریم، گفت: با توجه به تجارب و همکاری نزدیک پژوهشکده علوم و فناوری انرژی شریف با صنعت فولاد، در نظر است این پژوهشکده به عنوان اتاق فکر این صنعت فعالیت کند و بستری برای هم افزایی و مشارکت کارشناسان صنایع فولاد و پژوهشگران این حوزه ایجاد کند تا ضمن تبادل اطلاعات و فناوری های نوین این صنعت، به فعالیت خود در زمینه تحقیق و توسعه، توسعه فناوری و کاربرد فناوری های نوین در صنعت فولاد را گسترش دهد.

سیاسی راد با اشاره به اینکه توسعه صنایع کشور از جمله صنعت فولاد در سند چشم انداز سال ۱۴۰۴ برنامه ریزی شده، و این میزان برای تولید فولاد خام در این افق برابر با ۵۵ میلیون تن در سال در نظر گرفته شده است، گفت: تولید کل فولاد دنیا بر مبنای نرخ های رشد پیش بینی شده در سال ۲۰۲۵ ، حدود ۲ میلیارد و ۱۳۶ میلیون تن پیش بینی شده است که در این میان سهم ایران از این آمار، ۲.۶ درصد خواهد بود.

وی افزود: علاوه بر امکانپذیری این ضریب رشد در تولید، تاثیرات مختلف توسعه صنعت فولاد به عنوان یک صنعت انرژی بر و تاثیرگذار بر دیگر بخش های صنعت کشور، در مباحث انرژی، آب و محیط زیست کشور نیاز به بررسی، ارزیابی و تحلیل دقیق دارد. همچنین، قبل از تدوین الزامات برای توسعه صنعت فولاد از دیدگاه آب و انرژی، بررسی وضعیت کنونی این صنعت و سهم هزینه انرژی در هزینه تمام شده محصول و نیز شاخص مصرف انرژی در بخش های مختلف صنعت فولاد و مقایسه با شاخص های بین المللی ضروری است.

مدیر آموزش، پژوهش و فناوری ایمیدرو با بیان اینکه چرخه تولید فولاد، فرایندی با شدت مصرف انرژی و تولید آلایندگی بالا بر پایه سوخت های فسیلی است، گفت: این صنعت نقش مهمی در مصرف انرژی و تاثیرات محیط زیستی دارد. بر مبنای اطلاعات آژانس بین المللی انرژی, صنعت فولاد سهم ۲۱ درصدی از مصرف انرژی صنایع کل دنیا و سهم ۳۰ درصدی از تولید و انتشار آلایندگی را به خود اختصاص داده است.

وی ادامه داد: در کشور ایران بخش صنعت نیز سهم ۲۵ درصدی از مصرف کل انرژی کشور را به خود اختصاص داده است.

سهم مصرف انرژی صنعت فولاد را می توان حدود ۷.۵ درصد از مصرف انرژی نهایی کل کشور در نظر گرفت. بنابراین سیاست گذاری و برنامه ریزی در توسعه صنعت فولاد می تواند نقش مهمی را در آینده انرژی و تاثیرات زیست محیطی ایفا کند.

کاهش گازهای گلخانه ای

سیاسی راد با بیان اینکه یکی از معضلات مورد توجه مجامع بین المللی، معضل انتشار گازهای گلخانه ای از جمله گاز دی اکسید کربن است، تصریح کرد: بر اساس کنفرانس تغییر اقلیم پاریس، ایران کاهش ۴ درصدی تولید گازهای گلخانه ای تا سال ۲۰۳۰ را تعهد کرده، و علاوه براین نیز تعهد مشروط داده است که در صورت برداشتن و لغو همه تحریم ها علیه کشورمان، به صورت داوطلبانه ایران برای کاهش ۸ درصد دیگر از تولید گازهای گلخانه ای اقدام خواهد کرد.

وی ادامه داد: براین اساس ایران تلاش خواهد کرد تا ۱۵ سال دیگر یعنی سال ۲۰۳۰ در حدود ۱۹۰ میلیون تن

از حجم گازهای گلخانه ای خود را کاهش دهد که با توجه به برنامه ریزی ۵۵ میلیون تن فولاد تا ۱۴۰۴، نیاز به سرمایه گذاری و به کارگیری گسترده فناوری های نوین در زمینه کاهش گازهای گلخانه ای است.

مدیر آموزش، پژوهش و فناوری ایمیدرو با بیان اینکه در سال های اخیر نقشه راه بهینه سازی مصرف انرژی برای صنعت فولاد کشور ایران نیز تهیه شده است، گفت: در این نقشه راه، سناریوی منتخب براساس “کاهش میزان مصرف انرژی با محوریت فرایند، فناوری، استانداردها و قوانین” است.

وی افزود: برای رسیدن به اهداف تعیین شده در این نقشه راه، دو دسته راه حل های همزمان تمرکز بر الزام استفاده از قوانین و استقرار استانداردهای نرم مرتبط با مصرف انرژی در صنعت آهن و فولاد کشور (به عنوان نمونه سیستم جامع مدیریت انرژی مبنی بر استاندارد iso5001)، تمرکز بر ارتقای فرایندها، فناوری ها و استانداردهای سخت مرتبط با مصرف انرژی در صنعت آهن و فولاد کشور پیشنهاد شده است. همچنین برای نیل به اهداف این نقشه راه و چشم انداز جایگاه صنعت فولاد، شرایط و ضوابطی همچون دستیابی به ظرفیت بهینه تولید و به کارگیری فناوری های جذاب در واحدهای موجود، توجه به مکان یابی مناسب و ظرفیت بهینه اقتصادی، شرایط بومی و منطقه ای و به کارگیری فناوری های جذاب، الزام تامین کنندگان مواد اولیه و حامل های انرژی به رعایت استانداردهای مربوطه و تامین منابع مالی و تسهیل و تشویق سرمایه گذاری های داخلی و خارجی در خصوص پیشنهاد شده است.

ضرورت افزایش استحصال آب تا ۱۱۲ درصد

سیاسی راد با بیان اینکه کشور ایران با توجه به موقعیت جغرافیایی، از لحاظ دسترسی به منابع آبی، در زمره کشورهای خشک و نیمه خشک جهان قرار گرفته است، گفت: بر اساس شاخص های سازمان ملل و مؤسسه بین المللی مدیریت آب، ایران هم اکنون در وضعیت بحران شدید آبی قرار دارد. بنا به گزارش این مؤسسه، کشور ما برای حفظ وضع موجود خود تا سال ۲۰۲۵ باید بتواند ۱۱۲ درصد به منابع آب قابل استحصال خود بیفزاید .

وی ادامه داد: صنعت فولاد نیز به عنوان یکی از صنایع مهم و اساسی کشور و با توجه به برنامه توسعه وسیع این صنعت در کشور، در بحث آب از این قاعده مستثنی نیست. سهم مصرف آب صنعت فولاد به عنوان اصلی ترین صنعت فلزات اساسی، برابر ۸۹.۹ میلیون متر مکعب معادل ۷ درصد از کل آب بخش صنعت کشور است.

مدیر آموزش، پژوهش و فناوری ایمیدرو با اشاره به اقدامات و فناوری های پیشنهادی برای تدوین الزامات قوانین و سیاست های ملی، تصریح کرد: با توجه به مباحث مطرح شده در زمینه مصرف انرژی، آب و انتشار آلاینده ها در صنعت فولاد، هدف گذاری و برنامه ریزی برای توسعه پایدار این صنعت و تبدیل صنعت آهن و فولاد کشور به یک صنعت رقابت پذیر در کلاس جهانی و دارای ساز و کار اقتصادی، الزامی است. برای توسعه پایدار صنعت فولاد، اثرات نامطلوب آن بر کیفیت هوا، کیفیت آبهای سطحی و زیرزمینی و همچنین زمین باید رفع شود. به همین دلیل قوانین و سیاست های ملی، بین المللی در زمینه

تاثیرات زیست محیطی این فرایند در بسیاری از کشورها تدوین و به مرحله اجرا درآمده است.

وی افزود: با توجه به رویکرد اخیر جهان مبنی بر پیروی صنعت فولاد از یک مدل اقتصاد محور و تولید پاک و بدون ضایعات، تمرکز بر برنامه های کاربردی در زمینه بهینه سازی مصرف انرژی، کاهش انتشار آلاینده ها، بازیافت ضایعات و انرژی در این صنعت ضروری و اجتناب ناپذیر است.